Δερματολογία για παιδιά

Τι είναι η Δερματολογία για Παιδιά;

Άτυπα εξανθήματα, ιογενείς λοιμώξεις του δέρματος (μυρμηγκιές, τέρμινθος), ατοπική δερματίτιδα βαρειάς μορφής, σοβαρή ακμή, σπίλοι, κηλίδες, αιμαγγειώματα και άλλες καταστάσεις στους μικρούς ασθενείς, χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης.

Η παιδιατρική δερματολογία μελετάει τις ιδιαιτερότητες του δέρματος των νεογνών, των παιδιών και των εφήβων. Υπάρχουν πολλές δερματοπάθειες οι οποίες πρωτοεμφανίζονται στην τρυφερή αυτή ηλικία ή είναι συχνότερες σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες.

Συχνές Ερωτήσεις

Ποιές είναι οι συχνότερες παιδικές δερματοπάθειες;

Η συχνότερη εξ’αυτών είναι η ακμή, η οποία εκτός από την έξαρση που παρουσιάζει κατά την εφηβεία, απαντάται συχνά και στα νεογνά (νεογνική ακμή) και σπανιότερα και στην παιδική ηλικία.
Μία άλλη συχνή παιδική δερματοπάθεια είναι η ατοπική δερματίτιδα ή ατοπικό έκζεμα, που υπολογίζεται ότι προσβάλλει κατά μέσον όρο 10-12% των παιδιών παγκοσμίως, με μεγαλύτερη επίπτωση στις ανεπτυγμένες χώρες.
Αρκετά συχνές είναι και οι ιογενείς λοιμώξεις του δέρματος όπως οι κοινές μυρμηκιές και η μολυσματική τέρμινθος. Αν και αυτοπεριοριζόμενες, οι βλάβες αυτές καλό είναι να θεραπεύονται διότι είναι μεταδοτικές και μπορούν να μολυνθούν και άλλα σημεία του δέρματος του ίδιου του παιδιού με αυτο-ενοφθαλμισμό ή και άλλα άτομα που έρχονται σ’επαφή με αυτές.
Στα βρέφη συναντάμε συχνά τη δερματίτιδα εκ σπαργάνων, μία μορφή ερεθιστικής δερματίτιδας που εντοπίζεται στην περιοχή κάτω από την πάνα και οφείλεται στον ερεθισμό του δέρματος από συστατικά των ούρων και των κοπράνων που μένουν σ’έπαφή με το δέρμα. Στην ίδια περιοχή, λόγω των συνθηκών ζέστης και υγρασίας που επικρατούν, μπορεί να αναπτυχθεί και λοίμωξη από τον μύκητα Candida Albicans. Οι δύο οντότητες πρέπει να διαχωριστούν, καθώς η θεραπευτική αντιμετώπισή τους είναι διαφορετική σε κάθε περίπτωση.
Μία ιδιαίτερη ομάδα παθήσεων που συναντάμε στα παιδιά είναι οι αγγειακές βλάβες. Συχνότερες είναι οι αγγειακές δυσπλασίες και σπανιότερα είναι τα αιμαγγειώματα. Η χρήση των σύγχρονων αγγειακών LASER έχει φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση των βλαβών αυτών.
Η εντοπισμένη απώλεια μαλλιών σε μία περιοχή του τριχωτού της κεφαλής ενός παιδιού μπορεί να οφείλεται σε απλή ακούσια μηχανική έλξη και απόσπαση των τριχών (τριχοτιλλομανία), μπορεί όμως να είναι εκδήλωση γυροειδούς αλωπεκίας, ή να οφείλεται σε μυκητίαση.
Τέλος, υπάρχουν πολλές σπάνιες γενετικές παθήσεις του δέρματος, ονομαζόμενες γενοδερματοπάθειες, που πρωτοεκδηλώνονται στην παιδική ηλικία. Επίσης, παθήσεις που εμφανίζονται κατά κανόνα στην ενήλικη ζωή, δεν αποκλείεται να προσβάλλουν και τα παιδιά.
Η προσέγγιση των μικρών ασεθνών με δερματοπάθεια πρέπει να γίνει με τέτοιον τρόπο ώστε να κερδηθεί η εμπιστοσύνη τους, πρός διασφάλιση της καλύτερης συνεργασίας και συμμόρφωσης με στόχο το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σημαντικό στήριγμα στην προσπάθεια αυτή είναι οι ίδιοι οι γονείς, οι οποίοι πρέπει να ενημερώνονται πλήρως για την πάθηση του παιδιού και τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, ώστε να βοηθήσουν ουσιαστικά την επίτευξη του θεραπευτικού στόχου.

Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα;

Πρόκειται για μια φλεγμονώδη δερματοπάθεια που μπορεί να εμφανιστεί από την πρώιμη παιδική ηλικία. Το δέρμα εμφανίζεται ερυθρό, ξηρό και έντονα κνησμώδες. Συνήθως η νόσος υποχωρεί καθώς το παιδί μεγαλώνει. Μπορεί όμως να διατηρηθεί και στην ενήλικη ζωή ή να πρωτοεμφανιστεί στην παιδική ή στην ενήλικη ζωή.

Τι είναι η ατοπία;

Η ατοπία είναι η κληρονομική προδιάθεση για εμφάνιση διαφόρων μορφών αλλεργίας (ατοπική δερματίτιδα, αλλεργικό βρογχικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα ή ρινοεπιπεφυκίτιδα) επί επαφής με κοινά αλλεργιογόνα ακίνδυνα για τα υπόλοιπα άτομα.

Ποιά είναι η αιτία της ατοπικής δερματίτιδας;

Η νόσος οφείλεται τόσο σε κληρονομικούς όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αν ένας ή και οι δύο γονείς πάσχουν από κάποια μορφή ατοπίας τότε το παιδί τους έχει κληρονομικά μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει μια από τις παραπάνω νόσους καθώς και συνδυασμούς αυτών. Όταν μάλιστα το παιδί με την κληρονομική προδιάθεση εκτίθεται σε ερεθιστικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες (πολύ συχνό πλύσιμο, χρήση ερεθιστικών καθαριστικών προϊόντων, χρωστικές, απορρυπαντικά, τρίχωμα ζώων, μάλλινα υφάσματα κ.α.) τότε επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το δέρμα του μέχρι το σημείο εκδήλωσης της νόσου.

Πως θεραπεύεται η ατοπική δερματίτιδα;

Η νόσος διατρέχει με υφέσεις και εξάρσεις μέχρι την πλήρη υποχώρησή της, στο πλείστο των περιπτώσεων, καθώς το παιδί μεγαλώνει. Η αποφυγή των ερεθιστικών παραγόντων και η καλή ενυδάτωση του δέρματος (βασικό θεραπευτικό και προληπτικό μέσο για τα παιδιά αυτά) εμποδίζει την εμφάνιση κνησμού και βλαβών στο δέρμα. Στη διάρκεια των εξάρσεων της νόσου και ανάλογα με τη βαρύτητά της χρησιμοποιούνται μαλακτικά σκευάσματα, τοπικά ή από το στόμα στεροειδή, τοπικά ή από το στόμα αντιβιοτικά, ανοσορυθμιστικά φάρμακα και λιγότερο συχνά αντιισταμινικά.

Τι είναι η μολυσματική τέρμινθος;

Πρόκειται για ιογενή λοίμωξη του δέρματος που είναι πολύ κοινή σε παιδιά αλλά και σε σεξουαλικά δραστήριους ενήλικες.

Πως μοιάζουν οι βλάβες της μολυσματικής τερμίνθου;

Μοιάζουν με σπυριά στο χρώμα του δέρματος ή ρόδινα σε μεγέθη από χιλιοστά έως πάνω από μισό εκατοστό. Η μεγαλύτερες από τις βλάβες αυτές παρουσιάζουν ομφαλωτό κέντρο. Οι μικρές βλάβες μπορούν να ληφθούν ως διαφορετικής αιτιολογίας π.χ. μυρμηκίες, γι αυτό η εξέταση από δερματολόγο είναι απαραίτητη, μια και η θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών διαφέρει.

Πως μεταδίδεται και που μπορεί να εμφανιστεί η νόσος;

Μεταδίδεται με άμεση σωματική επαφή αλλά και έμμεσα μέσω αντικειμένων. Υπάρχουν τέσσερις τύποι του ιού με πιο συχνό τον τύπο 1 (ο τύπος 2 ανευρίσκεται συχνότερα σε σεξουαλικά δραστήριους ενήλικες και σε ανοσοκατεσταλμένους). Οι βλάβες της μολυσματικής τερμίνθου μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος ενός παιδιού αλλά είναι συχνότερες στο πρόσωπο.

Πως απαλλάσσεται κανείς από τη μολυσματική τέρμινθο;

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί ο ίδιος ο οργανισμός να αντιμετωπίσει τον ιό αλλά δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σε ποιον και πότε θα γίνει αυτό και αν σκεφτεί κανείς ότι όσο συνεχίζουν να υφίστανται οι βλάβες ο ιός μεταδίδεται, καταλαβαίνει την αναγκαιότητα υποβολής σε θεραπεία. Η θεραπεία λοιπόν μπορεί να γίνει με τοπική εφαρμογή ειδικών φαρμακευτικών προϊόντων, με κρυοθεραπεία (υγρό άζωτο), διαθερμία (καυτηριασμός της βλάβης), laser CO2 αλλά και αφαίρεση / απόξεση ολόκληρης της βλάβης υπό τοπική αναισθησία. Ο δερματολόγος θα προσδιορίσει την ενδεδειγμένη για κάθε περίπτωση μέθοδο.