Η ακμή (Αγγλ.Acne Vulgaris) είναι μια ασθένεια του δέρματος που εμφανίζεται κυρίως στην εφηβική ηλικία το 85% των περιπτώσεων είναι έφηβοι ενώ η ακμή πολλές φορές συνεχίζει να υπάρχει και στην ενηλικίωση.
Η ακμή επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού σε κάποιο σημείο της ζωής τους δεν υπάρχει τρόπος ωστόσο να υπολογίσουμε πόσος χρόνος θα πάρει για να εξαφανιστεί πλήρως.
Οφείλεται κυρίως στην αντίδραση του οργανισμού σε μεγάλες ποσότητες ορμονών (τεστοστερόνη) ανδρογόνων,σε βακτήρια αλλά και σε κοινές αλλεργίες από διάφορα τρόφιμα.
Η κοινή ακμή είναι το πιο συχνό δερματολογικό πρόβλημα στους εφήβους. Σχεδόν όλοι οι έφηβοι μπορεί να έχουν μερικές φορές λίγα ή περισσότερα σπυράκια ακμής. Το 15% των εφήβων όμως έχει πιο ενοχλητική ακμή, που μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή βαριά. Η ακμή αυτή συνήθως χρειάζεται ιατρική βοήθεια. Η ακμή μπορεί να ξεκινήσει στις ηλικίες 11-14 ετών, ενώ πιο συχνά παρατηρείται στις ηλικίες 14-19 ετών. Περιστασιακά, βλάβες ακμής μπορεί να παρουσιάσει ένα μεγάλο ποσοστό στις ηλικίες μεταξύ 19 και 35 ετών και ένα πολύ μικρότερο ποσοστό μέχρι την ηλικία των 40 ετών.
Η ακμή οφείλεται σε πολλούς παράγοντες που συνεργάζονται ώστε να δημιουργηθεί η πρώτη βλάβη της ακμής, που είναι ο φαγέσωρας (ένα άσπρο κλειστό μπιμπικάκι). Ένας από αυτούς τους παράγοντες είναι η υπερπλασία και υπερλειτουργία των σμηγματογόνων αδένων, με αποτέλεσμα την υπερπαραγωγή σμήγματος. Το σμήγμα δεν μπορεί να βγει από το θύλακο του πόρου γιατί αυτός κλείνει και δημιουργείται έτσι ο φαγέσωρας. Σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της ακμής παίζει και το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής.
Υπάρχουν πολλά είδη ακμής (φαγεσωρική, φλυκταινώδης, βλατιδοφλυκταινώδης, κυστική κλπ.), ανάλογα με το είδος των βλαβών που υπάρχουν στο δέρμα και χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση για το κάθε είδος.
Οι βασικοί στόχοι είναι η ελάττωση της παραγωγής του σμήγματος, η ομαλοποίηση της κερατινοποίησης στο τριχοσμηγματικό θύλακο και η εξάλειψη της φλεγμονής.
Ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν θα έχει κανένα άμεσο αποτέλεσμα από τη θεραπεία. Η βελτίωση των βλαβών θα είναι μικρή αρχικά και θα φτάσει σε ένα καλό σημείο έπειτα από 5-6 μήνες.
Τοπικά χρησιμοποιούνται κρέμες ή διαλύματα που περιέχουν αντιβιοτικά, καθώς επίσης και κρέμες ή gel που περιέχουν υπεροξείδιο του βενζολίου, αζελαϊκό οξύ και ρετινοειδή.
Συστηματικά χορηγούνται τα ρετινοειδή (από την ηλικία των 12 ετών και άνω), τα αντιβιοτικά και ορμόνες (όταν υπάρχει ορμονικό πρόβλημα). Η ισοτρετινοΐνη (ρετινοειδές) είναι το φάρμακο που έφερε επανάσταση στη θεραπεία της ακμής. Όταν χορηγείται από το στόμα χρειάζονται εξετάσεις αίματος πριν από τη θεραπεία και κάθε μήνα κατά τη διάρκεια της θεραπείας (περίπου για 5-6 μήνες), καθώς επίσης και ιατρική παρακολούθηση. Η θεραπεία αυτή είναι περισσότερο αποτελεσματική σε σχέση με όλες τις άλλες, επειδή επηρεάζει όλους τους παράγοντες που συμμετέχουν στην παθογένεια της κοινής ακμής.
Συνήθως στις θεραπείες της ακμής τον πρώτο μήνα μπορεί να υπάρξουν ξηροδερμία, ερεθισμός και προσωρινή επιβάρυνση της νόσου. Χρειάζεται, λοιπόν, σωστή ενημέρωση του ασθενούς πριν από την έναρξη της θεραπείας.